KEŞFİ BİLSEM: 2013-09-22

28 Eylül 2013 Cumartesi

Bilsemli Beyzanur'un deneyleri

Aşağıdaki linkten web sayfama ulaşabilirsiniz. Sizinle burada yaptığım deneyleri paylaşacağım.

http://beyzanurkayaa.tr.gg/Hakk%26%23305%3Bnda.htm (bloğumun linki)

Deneyin adı: Kendinden Şişen Balon

Malzemeler: sirke, karbonot, balon, şişe

http://www.youtube.com/watch?v=jVmFGOpgR6s&feature=player_detailpage

Deneyin adı: Dans Eden Üzümler

Malzemeler: kuru üzüm, bardak, maden suyu

http://www.youtube.com/watch?v=y8I6Kz_Id7I&feature=youtu.be

Deneyin adı: Islanmayan Mendil

Malzemeler: bardak, mendil, geniş bir kap, su

http://www.youtube.com/watch?v=bOvV09bByg8&feature=youtu.be

Deneyin adı: Patlama Deneyi

Malzemeler: bulaşık deterjanı, sirke, karbonat, gıda boyası, bardak

http://www.youtube.com/watch?v=otVt9oWgNlg&feature=youtu.be

ÖNEMLİ NOT: Lütfen deneyleri yapmadan önce güvenlik önlemlerinizi alınız. Bol eğlenceli keşifler dilerim

Beyzanur KAYA

Beşiktaş BİLSEM

YABANCI DİLLERE TÜRKÇEDEN GEÇEN SÖZCÜKLER

Macarcaya: pite (pide), pasztormany (pastırma), joghurt (yoğurt)…

Bulgarcaya: bardak, basma, duman, atmaca, kazma, çekiç…

İtalyancaya: firmano (ferman), beglierbei (beylerbeyi), giannizzero (yeniçeri)…

Fransızcaya: beghlerbeghi (beylerbeyi), janicheres (yeniçeri), bassa, (paşa), bairam (bayram), odalisque (odalık)…

Arapça ve Diğer Ortadoğu dillerine: abla, açık, binbaşı, kuzu, ekmek, evet, ayva, orman, tatlı…

TÜRKÇENİN DİĞER DİLLERE ETKİLERİ

Yapılan araştırmalara göre yabancı dillerde 10.000’ in üzerinde Türkçe kelime vardır. Türkçeden en kelimenin ise Ermeniler ile Sırpların aldığı belirlenmiştir. Şu çok ilginçtir ki; Bugün Ermenicede gerek Türkiye Türkçesinden gerek Azerbaycan Türkçesinden alınma Türk dili kökenli yaklaşık 5000 kelime kullanılıyor. Elbette diller arasındaki bu etkileşim karşılıklıdır. Türkiye Türkçesi yazı dilinde de Ermenice kökenli sözcükler vardır.

HANGİ DİLDE NE KADAR TÜRKÇE KELİME VAR

Yazı dilimizde yaklaşık 4000 alıntıya karşılık Yunancaya yaklaşık 3000 Türkçe kökenli kelime verilmiştir. Macarcadan aldığımız 18 söze karşılık bu dilde yaklaşık 2000 Türkçe alıntı var. Türkiye Türkçesinde Rusça alıntı 38 iken Rusçadaki Türkçe alıntı yaklaşık 2500’dür. Tüm bunlar Türkçenin komşu milletleri ve kültürleri büyük ölçüde etkilediğini, geniş bir coğrafyaya yayıldığını gösteriyor.

TÜRKÇENİN ÇEKİM GÜCÜ

Dillerin başka dillere kelimeler vermesi ve başka dilleri etkileri altına almasının ancak bir çekim gücü haline gelmesiyle mümkün olmuştur. Dilimizin başka dilleri etkileme nedenleri bilimde, teknolojide kaydedeceğimiz gelişme ve ilerlemenin yanı sıra kültür değerlerimizi, sanatımızı, edebiyatımızı dünyaya tanıttığımız ölçüde Türkçenin çekim gücü olma özelliğini sürdürmesi sağlanacaktır. “Türkçe Verintiler Sözlüğü” adlı eseri yayımlayan Profesör Doktor Akalın bu konuda çok çarpıcı çalışmalar sürdürmektedir.

ÖRNEKLER

Türkçe ad türünden kelimelerin yanı sıra diğer dillere fiil türünden kelimeler de vermiştir.

Türkçe başka dillerden kelimeler aldı, ama alıntılarımız içerisinde kök fiiller son derece azdır. Oysa (çakmak, çatmak, kapamak) gibi pek çok diğer kök fiil Türkçeden diğer dillere geçmiştir.

Fiillerin yanı sıra ünlemler hatta deyimler ve atasözleri de Türkçeden diğer dillere geçen söz varlıkları arasında olmuştur. Açık, ada, bacanak, bağlama, çanak, çakal, damga, dolma, düğme, gemi, kapak, kayık, kazan, ocak, sağrı, sayı, sarma, toka gibi kelimeler Türkçenin bu dillere verdiği binlerce kelimelerden yalnızca birkaçıdır. Türkçedeki “açık” sözünün, Farsçada “açig” (ağaçsız ve açık yer, alan); Ermenicede “açik, açiklik” (kır, ova, açıklık yer); Macarcada “açsik” (üzeri açık deniz taşıtı, sandal); Rumencede ”acic” ve “ustuacic” (açık, üstü örtülü olmayan), “bacanak” kelimesinin Yunancada “bacanakis” Sırpçada “bazanak”, Arnavutçada “baxhanak” biçimlerinde kullanılır.

Türkçedeki “bilene bir bilmeyene bin” deyiminin, Ermenicede “bilana bir bilmayana bin”, bunun gibi birçok örnek vardır.

SONUÇ

Biz Türküz ve dilimiz Türkçedir. Türkçe dünyanın en eski en köklü ve en zengin dillerinden biridir. Kelime türetme bakımından dünyadaki en zengin dildir. Ayrıca yazıldığı gibi okunduğundan gıpta edilen bir dildir. Bilinen en eski 5 dilden biridir. Bugün dünyanın birçok ülkesinde birçok kişi tarafından konuşulan Türkçeye ulu önder Atatürk’ün katkıları oldukça fazladır. Atatürk bir dil bilimci değildir. Ancak dile sadece devlet adamı veya siyasetçi gözüyle de bakmamıştır. Ona göre “dil milleti bir arada tutan en önemli unsurlardan biridir. Türk diline en büyük hizmeti harf inkılabı ve Türk Dil Kurumunu kurmasıdır. Harf İnkılabı ile alfabemizde Latin harflerini kullanmış, Baş Öğretmen olarak halka yeni alfabeyi öğretmiştir. Atatürk’ün bu inkılabı Türkçeyi bir dünya dili Türkiye’yi de bir dünya devleti yapmak adına önemli bir adımdır. Son yıllarda Türkçenin yanlış ve özensiz kullanımının önüne geçmek için hepimize büyük sorumluluk düşmektedir. Bu konuda yazılmış pek çok kitap da mevcuttur, Feyza Hepçilingirler ve Oktay Sinanoğlu'nun Türkçenin önemi üzerine yazdığı kitapları okuduğumuzda bu sorumluluğu daha da çok hissederiz. Yazımızı Yahya Kemal Beyatlı'nın güzel sözüyle bitirelim:
Türkçe ağzımda annemin ak sütü gibidir.

KAYNAKLAR

1. Türk Dil Kurumu Resmi Web Sitesi,

2. Wikipedi Sözlük,

3. Atatürk’ün Dil Yazıları,

4. Türkçe Verintiler Sözlüğü (Prof.Dr. H. Akalın)

5. Dil Bilimi, Dil Bilgisi ve Dil Eğitimi Bildirileri

Hazırlayan Selin Ö.

ÖYG-1, BİLSEM

Mars Toprağında Su Bulundu (Yusuf Bilgiç'in seçtiği haber)

Mars keşif robotu Curiosity, Kızıl Gezegen’de bugüne kadar yaptığı en önemli keşfe imza attı ve ilk kez toprakta su izine rastladı. NASA tarafından yapılan açıklamaya göre, gelecekte Mars’a gidecek astronotlar ayaklarının altındaki kızıl topraktan ihtiyaçları olduğu suyu çıkarabilir.

İLGİLİ HABER

'Mars yaşam görmüş olabilir'

İLGİLİ HABER

Opportunity zengin kil mineralleri buldu

Mars'ta antik nehir yatağı

Mars keşif aracı Curiosity, Kızıl Gezegen'de bir zamanlar sıvı olup olmadığı tartışmalarına nokta koydu.

Kızıl Gezegen’de bir zamanlar yaşam olup olmadığına dair delil toplamaya çalışan Curiosity, incelediği Mars toprağının yüzde 2 ağırlığını kapsayan su tespit etti.

Basına açıklama yapan New York’taki Rensselaer Politeknik Ensititüsü’nden Laurie Leshin, astronotların gelecekte 0.03 kübik metre Mars toprağından 1 litre su çıkarabileceğini belirtti.

Curiosity’nin en son araştırması hakkında Space.com’a açıklama yapan Leshin, “Benim için bu büyük bir şaşkınlık anı oldu... Mars’ta ayağımızın altında kolayca erişebileceğimiz su olduğunu tespit ettiğimizde gerçekten çok mutlu oldum. Sanırım bu Mars’ın her noktası için geçerli” dedi.

Mars’ın kuzey ve güney kutup bölgelerinde katı halde su olduğu biliniyordu. Curiosity ve Opportunity keşif araçlarının yaptığı analizler, Mars’ta bir zamanlar miksroskobik yaşamın bulunduğuna ve bu yaşamın su varlığıyla desteklenmiş olduğuna dair önemli bilgiler sunmuştu. En son keşif, Mars’ta sıvı halde su olduğunu da ortaya koydu.

Science dergisinde yayımlanan araştırmada, Curiosity’nin 100 gün süreyle Mars toprağında topladığı numuneler üzerinde yaptığı analizlerden derlenen bilgiler sunuldu.

ATMOSFER SUYUNU EMİYOR
Kızıl Gezegen’in Gale Krateri’ne Ağustos 2012’de inen Curiosity, iki yıl sürecek görevinde mikrobiyal yaşam olup olmadığını kesinleştirmek için Sharp Dağı’nın eteklerine doğru ilerliyordu. Dağın, Mars’ın antik dönemlerine uzanan farklı katmanlarında yapılacak analizler bilim insanlarına gezegenin geçmişi hakkında bugüne kadar elde edilmiş en önemli bilgileri sunacaktı.

Curiosity, Mart ayında kayalık Sarıbıçak Körfezi adı verilen bölgelerde yaptığı sondajlarda, Mars’ın milyarlarca yıl önce okyanuslara kaplı ve yaşama elverişli olduğuna dair en önemli organik molekül bulgularına ulaşmıştı.

NASA'nın Mart ayında yayımladığı fotoğrafta, sol tarafta Opportunity uzay aracı tarafından incelenen kaya görülüyor. Kayanın, sülfat bakımından zengin kumtaşı olduğu ve suyun bulunduğu ortamda oluştuğu belirtildi. Opportunity'nin bu keşfine rağmen, bilim insanları suyun çok tuzlu ve asitli olması nedeniyle Mars'ta geçmişte yaşam olamayacağını düşünüyordu. Curiosity keşif aracı tarafından çekilen sağdaki fotoğrafta yer alan kayada ise nötr PH seviyesinde, mikrobiyolojik yaşam için ideal bir kimyasal bileşik tespit edildi. Suyun tuz oranının sanıldığından daha düşük olduğuna işaret eden keşif, bir zamanlar Kızıl Gezegen'de yaşam olabileceğini gösterdi.

'Columbia Hills' adı verilen bölgede Spirit'in incelediği ve sülfür bakımından zengin kaya örneği (NASA).

Alptigin Baytek'in Orhan Veli Kanık'tan seçtiği şiirler

ANLATAMIYORUM

Ağlasam sesimi duyar mısınız,
Mısralarımda;
Dokunabilir misiniz,
Gözyaşlarıma, ellerinizle?

Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel,
Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu
Bu derde düşmeden önce.

Bir yer var, biliyorum;
Her şeyi söylemek mümkün;
Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum;
Anlatamıyorum…

İstanbul'u Dinliyorum

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Önce hafiften bir rüzgâr esiyor;
Yavaş yavaş sallanıyor
Yapraklar ağaçlarda;
Uzaklarda, çok uzaklarda
Sucuların hiç durmayan çıngırakları;
İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı;
Kuşlar geçiyor derken
Yükseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık;
Ağlar çekiliyor dalyanlarda;
Bir kadının suya değiyor ayakları;
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Serin serin Kapalıçarşı,
Cıvıl cıvıl Mahmutpaşa
Güvercin dolu avlular,
Çekiç sesleri geliyor doklardan
Güzelim bahar rüzgarında ter kokuları;
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı
Başında eski âlemlerin sarhoşluğu,
Loş kayıkhaneleriyle bir yalı
Dinmiş lodosların uğultusu içinde.
İstanbul'u dinliyorum gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Bir yosma geçiyor kaldırımdan.
Küfürler, şarkılar, türküler, laf atmalar.
Bir şey düşüyor elinden yere;
Bir gül olmalı.
İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı.

İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı;
Bir kuş çırpınıyor eteklerinde.
Alnın sıcak mı, değil mi biliyorum;
Dudakların ıslak mı değil mi, biliyorum
Beyaz bir ay doğuyor fıstıkların arkasından
Kalbinin vuruşundan anlıyorum;
İstanbul'u dinliyorum...

27 Eylül 2013 Cuma

O bir Bilsemli, o bir Türk dehası... Elif'i tekrardan tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyoruz. :)

10. Sınıf öğrencisi Elif Bilgin, 13-18 yaş arası öğrencilerin katıldığı Google Bilim Fuarı’nın “Science in Action” ödülünü kazandı. Elif Bilgin’i kutluyor, başarılarının devamını diliyoruz.

Winners of Google Science Fair 2013!

Eric Chen – Grand Prize Winner

Viney Kumar – Winner, Age Category 13-14
Ann Makosinski – Winner, Age Category 15-16
Eric Chen – Winner, Age Category 17-18

Elif Bilgin – Winner, Science In Action Award; Winner, Voters Choice Award

Watch the Gala video to see all the excitement from last night. http://goo.gl/13dEi5